Sách & Chương sách
Bảng kiểm này sẽ giúp bạn tìm hiểu những điều cần biết khi đánh giá một nhà xuất bản có phù hợp với nghiên cứu của bạn hay không.

Bạn có gửi nghiên cứu của bạn tới nhà xuất bản đáng tin cậy?
Làm thế nào để có thể chắc chắn rằng nhà xuất bản mà bạn đang cân nhắc phù hợp với nghiên cứu của bạn?
- Ngày càng có nhiều nghiên cứu được công bố trên toàn cầu.
- Các nhà xuất bản mới được ra đời mỗi tuần.
- Nhiều nhà nghiên cứu lo lắng về tạp chí dỏm.
- Bạn có thể gặp khó khăn khi tìm kiếm một hướng dẫn cập nhật giúp lựa chọn nhà xuất bản để công bố.

Tham khảo danh sách câu hỏi dưới đây để kiểm tra độ tin cậy của nhà xuất bản mà bạn lựa chọn.
Bạn hoặc đồng nghiệp của bạn có biết về nhà xuất bản này?
- Bạn đã từng đọc bất kỳ sách hay chương sách nào của nhà xuất bản này chưa?
- Việc tìm kiếm các sách mới nhất được phân phối bởi nhà xuất bản này có dễ dàng không?
- Nhà xuất bản có công khai về cách phân phối sách của họ không?
- Bạn có thể kể về các định dạng sách sẵn có và các mức giá không? (ví dụ: ebook cần trả phí hay mã nguồn mở, bản in bìa cứng hay mềm).
- Ban biên tập có lý lịch học thuật tốt trong chuyên ngành của bạn?
Bạn có thể dễ dàng xác nhận và liên lạc với nhà xuất bản?
- Tên của nhà xuất bản có được hiển thị rõ ràng trên trang bìa của sách và trang chủ của họ không?
- Bạn có thể liên lạc được với nhà xuất bản qua điện thoại, thư điện tử và đường bưu điện?
Nhà xuất bản có trình bày rõ ràng trên trang chủ của họ về quy trình bình duyệt được sử dụng và việc tham gia của những người bình duyệt độc lập/ bên ngoài tổ chức của bạn?
- Nhà xuất bản bình duyệt sách thông qua ban biên tập hay các nhà nghiên cứu trong lĩnh vực của bạn?
Các sách có được lập chỉ mục trong các dịch vụ mà bạn hoặc đồng nghiệp của bạn sử dụng?
- Sách hay chương sách của bạn có được lập chỉ mục hoặc llưu trữ trong cơ sở dữ liệu dễ tìm kiếm không?
Nhà xuất bản có đảm bảo lưu trữ và bảo quản dài hạn đối với các ấn phẩm điện tử không, ví dụ thông qua Nền tảng thư viện và ấn phẩm trực tuyến (OAPEN) hoặc CLOCKSS?
- Nhà xuất bản có sử dụng các định danh điện tử vĩnh viễn (DOI) dành cho sách và/hoặc chương sách không?
Nhà xuất bản có giải thích trên trang chủ của họ về các khoản tài trợ được nhận không?
- Nhà xuất bản có rõ ràng về việc tác giả cần trả phí hay không?
- Nếu cần trả phí, trên trang chủ của nhà xuất bản có thông tin về số tiền, loại tiền và giải thích về các loại phí cũng như thời điểm cần thanh toán hay không?
- Trên trang chủ của nhà xuất bản có giải thích về việc miễn giảm phí đăng bài hay không?
Các hướng dẫn cho tác giả có được đăng tải trên trang chủ của nhà xuất bản không?
- Đối với các sách mã nguồn mở, nhà xuất bản có rõ ràng về chính sách chứng nhận xuất bản (bao gồm chứng nhận xuất bản ưu tiên và các ngoại lệ được cho phép dựa vào yêu cầu của tác giả)? Những thông tin chi tiết về chứng nhận xuất bản có được đính kèm trong các ấn phẩm không? Sách của bạn có được để ở dạng mã nguồn mở ngay sau khi xuất bản không?
- Nhà xuất bản có cho phép bạn giữ quyền tác giả đối với công trình của bạn không? Nhà xuất bản có cho phép bạn chia sẻ bản điện tử của sách hoặc chương sách qua các kênh như kho lưu trữ dữ liệu nghiên cứu? Nếu được thì cần tuân theo những điều khoản nào?
- Nhà xuất bản có thông tin rõ ràng về các hợp đồng và phí bản quyền cũng như các trường hợp áp dụng không?
- Nhà xuất bản có chính sách rõ ràng về các xung đột lợi ích có thể xảy ra của tác giả, ban biên tập và người bình duyệt?
- Nhà xuất bản có thông tin rõ ràng về các dịch vụ cung cấp cho tác giả, ví dụ biên tập, tiếp thị và hỗ trợ quản lý bản quyền?
- Nhà xuất bản có minh bạch về cách họ sẽ cung cấp cho bạn các thông tin về mức độ ảnh hưởng cũng như việc sử dụng sách của bạn?
Một số điều khác có thể bạn muốn kiểm tra
Nhà xuất bản này có là thành viên của hiệp hội uy tín trong lĩnh vực xuất bản không?
- Nhà xuất bản này có là thành viên của Hội đồng đạo đức xuất bản (COPE)?
- Trong trường hợp sách được phân phối ở dạng mã nguồn mở, nó có nằm trong Danh mục sách mã nguồn mở (DOAB)?
- Trong trường hợp nhà xuất bản cho lựa chọn phân phối sách ở dạng mã nguồn mở, nó có nằm trong Hiệp hội các nhà xuất bản học thuật mã nguồn mở (OASPA)?
- Nhà xuất bản này có được lập chỉ mục trên Latindex (dành cho các sách xuất bản ở khu vực Mỹ Latin, Ca-ri-bê, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha)?
- Trong trường hợp nhà xuất bản mã nguồn mở, dữ liệu của tạp chí có được lưu trữ trên Scielo (dành cho các sách khoa học Mỹ Latin)?
- Nhà xuất bản này có là thành viên của một hiệp hội thương mại nào khác không?

Nếu câu trả lời của bạn là “có” cho hầu hết các câu hỏi ở trên.
Hoàn thiện bảng kiểm và chỉ gửi bản thảo khi bạn trả lời “có” cho hầu hết các câu hỏi trên.
Many thanks to Dr Anh Quang Pham, Hanoi Medical University Hospital for this translation and to Prof. Ann Nguyen, University of San Francisco for the review. |
This translation was published in February 2023.